Biologische koffie

Wat kenmerkt biologische koffie?

Koffie staat bekend als een van de populairste dranken ter wereld. Als je elke dag koffie drinkt, denk je er ook weleens over na waar het vandaan komt. Je kunt dan bijvoorbeeld kiezen voor biologische koffie, die afkomstig is uit biologische teelt. De oogst van biologische koffie gaat gepaard met veel handwerk en het productieproces is relatief bewerkelijk. Dit merk je echter ook in de smaak, want biologische koffie smaakt niet alleen bijzonder goed, maar doet ook nog eens iets goeds voor de natuur.
Bij het kopen van biologische koffie zijn er een paar dingen waar je rekening mee moet houden, want het is gemakkelijk om het overzicht kwijt te raken bij het grote assortiment en met alle verschillende keurmerken. Om je te helpen de juiste keuze te maken, vertellen we je bij roastmarket alles wat je moet weten over biologische koffie en geven we je bovendien een aantal tips. Want biologische koffie van hoge kwaliteit is niet alleen meer verkrijgbaar bij je lokale biologische markt of speciaalzaak, maar ook gewoon bij je eigen online koffie-expert roastmarket, die 24/7 open is en veel koffiebranders in het assortiment heeft die je bij jou in de buurt nog niet hebt kunnen leren kennen. We onderhouden ook nauwe contacten met kleinere branderijen, voor wie het bijzonder belangrijk is om duurzame, eerlijk geproduceerde koffie te verkopen. Dit maakt het kopen van biologische koffie bij ons gemakkelijker en flexibeler, als iets dat gewoon in je dagelijks leven past. Snuffel gewoon in het weekend of na het werk door ons assortiment en stel een pakket biologische koffiebonen samen dat geheel aan je wensen voldoet. Trouwens: voor alle liefhebbers van cafeïnevrije koffie van biologische kwaliteit biedt ons assortiment in de roastmarket shop natuurlijk ook een grote keuze. In de categorie Cafeïnevrije bio koffie vind je verschillende branders, variëteiten en melanges voor elke smaak en allemaal zonder cafeïne.

Wat is eigenlijk biologische koffie en wat zijn de criteria?

Iedere koffieliefhebber heeft waarschijnlijk een bepaald idee bij de term ‘biologische koffie’, maar de schijnbaar eenvoudige term beschrijft eigenlijk complexe relaties. Biologische koffiebonen en organische espresso kunnen verwijzen naar heel verschillende producten, met name:

• groene koffie geteeld en geoogst volgens biologische criteria,
• voorzichtig gebrande koffie en espresso in verschillende verpakkingen, zoals hele bonen, gemalen, in capsules, pads, etc.
• Koffie of espresso die is gecertificeerd en gelabeld met één of meer van de biologische keurmerken die op de markt te vinden zijn, waarbij de kwaliteit van de verschillende certificaten en keurmerken een doorslaggevende rol speelt

Het belangrijkste van deze criteria voor koffieliefhebbers is waarschijnlijk de certificering van een erkend biologisch keurmerk. Gerenommeerde keurmerken zijn onder andere het EU-keurmerk en het Duitse Bio-Siegel. Op deze twee keurmerken kun je vertrouwen. De keurmerken moeten minstens garanderen dat de biologische en ecologische basiscriteria tijdens het verbouwen en oogsten worden nageleefd. Er zijn echter nog andere maatstaven voor 100% biologische koffie.

Criteria voor geverifieerde biologische koffiebonen

Het is gemakkelijk om het overzicht te verliezen bij het enorme aanbod aan koffiesoorten. Gelukkig zijn er een aantal criteria en eisen waaraan koffie moet voldoen om als biologisch bestempeld te worden.

1. Geen gebruik van chemische meststoffen en pesticiden - De koffie wordt verbouwd zonder of - in uitzonderlijke gevallen - met minimale hoeveelheden bestrijdingsmiddelen en kunstmest.
2. Geen genetische manipulatie - Het biologische keurmerk wordt toegekend aan koffiesoorten die niet meer dan 0,9 procent genetisch gemodificeerd materiaal bevatten en voor minstens 95 procent biologisch zijn. Om het label te krijgen, moeten boeren echter een hoge prijs betalen, tot wel 4.000 euro, wat voor velen onmogelijk is. Een certificeringsinstantie controleert de productiestappen zorgvuldig en kent het keurmerk toe als de kwalificatie succesvol is. De boeren profiteren dan van dit keurmerk, want ze ontvangen een premie voor hun koffie.
3. Gemengde teelten - In tegenstelling tot monoculturen hoeven voor deze vorm van teelt geen bomen te worden gekapt en heeft de bodem minder last van erosie en uitspoeling. Andere planten, zoals cacao of bananen, worden ook bij de zogenaamde gemengde teelt verbouwd. Bovendien kunnen de koffiebessen langzamer rijpen in de schaduw van grotere bomen en zijn ze minder gevoelig voor schade door insecten.
4. Recyclen van plantaardig afval - Vooral de schillen van de koffiebonen, die na de oogst worden verwijderd, kunnen worden gecomposteerd en hergebruikt.

Biologische koffieoogst van hoge kwaliteit: picking vs. stripping

Echte biologische koffie moet ook worden geoogst volgens ecologische criteria, d.w.z. met de hand geplukt (‘picking’). Op deze manier kunnen de koffieboeren elke boon zorgvuldig controleren en de mate van rijpheid van de koffiebessen testen aangezien ze nooit allemaal tegelijk rijp worden. Bij mechanisch oogsten (‘stripping’) worden alle koffiebessen geplukt zonder acht te slaan op de verschillende mate van rijpheid en dat leidt tot kwaliteitsproblemen. Onrijpe of overrijpe bessen kunnen zich bij deze methode ophopen, waardoor de koffiebessen onbruikbaar worden.
Bij de productie van biologische koffie is handwerk duidelijk de betere optie dan het gebruik van machines. Bij het plukken worden de beste bonen met de hand geselecteerd, wat niet alleen milieuvriendelijker en duurzamer is, maar ook de beste smaak en een uitstekende kwaliteit garandeert. Je moet dus iets dieper in de buidel tasten bij het kopen.

Transport van biologische koffiebonen

Koffie wordt over lange afstanden getransporteerd, van de producerende landen naar de verwerkingsfabrieken en uiteindelijk naar de consument. Bovendien moeten de verpakkingen en transportmiddelen aan speciale eisen voldoen zodat het behoud van de kwaliteit en het aroma van de koffie gegarandeerd kunnen worden.

Rauwe koffie wordt voornamelijk per schip van de koffielanden aan de evenaar naar Europa, Amerika en Azië vervoerd. Helaas leveren schepen een niet onbelangrijke bijdrage aan de wereldwijde CO2-uitstoot, maar omdat ze grote hoeveelheden koffie per keer vervoeren, is de CO2-voetafdruk per kilogram vervoerde koffie minder dramatisch.
Sommige koffieketens en -branders compenseren de onvermijdelijke CO2-uitstoot, veroorzaakt door transport over land en zee, door gelieerde milieubeschermingsprojecten te steunen.

Biologische koffie: hele bonen of gemalen?

De aanduiding biologische koffie bevat geen specificaties voor het brandproces. Met het oog op het milieu en de koffieliefhebber moeten producenten echter te allen tijde verantwoordelijk werken en het is aan jou of je liever hele biologische koffiebonen of gemalen biologische koffie koopt. Afhankelijk van de bereidingswijze of je koffiemachine kun je kiezen tussen de twee varianten, maar als je de keuze hebt, raden we altijd aan om hele bonen aan te schaffen die vers gemalen kunnen worden met een koffiemachine met maalwerk of een individuele koffiemolen. Dit komt doordat koffie na het malen al snel zijn fijne smaken en nuances verliest, die je door thuis telkens voor het zetten vers te malen nog kunt behouden om er heerlijk van te kunnen genieten.

Aan de ene kant bepalen de brandtijd en -temperatuur de uiteindelijke smaak. Biologische koffie moet bijzonder langzaam en voorzichtig worden gebrand om alle smaken tot ontwikkeling te laten komen. Razendsnel branden op hoge temperaturen zou afbreuk doen aan de biologische kwaliteit die zorgvuldig bewaard is gebleven in de voorgaande stappen. Hierdoor zullen de bonen snel verbranden waardoor ongewenste bittere stoffen vrijkomen in de koffie.

Aan de andere kant kunnen de verwerkende biologische koffiebranderijen ook een belangrijke bijdrage leveren aan de bescherming van het milieu wanneer ze branden. Het is waar dat slechts een aantal daadwerkelijk hernieuwbare energie gebruikt voor het brandproces. Velen gebruiken echter de resulterende afvalwarmte voor, bijvoorbeeld, de verwarming en recyclen werk- en hulpstoffen. Wil je biologische koffiebonen bestellen, maar weet je nog niet precies waar je op moet letten en welke keurmerken wat betekenen? Lees dan snel verder, we leggen het je graag uit:

Bio keurmerk = Fairtrade?

Al enkele jaren strijden allerlei biologische keurmerken om de gunst van de consument. Minstens één van de volgende twee keurmerken zou op elke biologische koffie moeten staan:

• In Duitsland is het biologische keurmerk ’Bio nach EG-Öko-Verordnung’ gebruikelijk. Het garandeert naleving van en regelmatige controle op de (matig strenge) EU-wetgeving voor biologische landbouw.
• Het biologische logo van de EU, een bladvorm gestileerd uit sterren, staat op producten die biologisch geteeld zijn en geproduceerd of verwerkt zijn binnen of buiten de Europese Gemeenschap.

Er moet echter worden opgemerkt dat deze twee keurmerken uitsluitend betrekking hebben op de biologische teelt van het betreffende product. In het geval van koffie regelen ze niet de arbeidsomstandigheden van de koffieboeren, het oogstproces of het transport.
Naast de twee door de staat gecontroleerde keurmerken zijn er nog talloze andere van verenigingen, fabrikanten of winkelketens. Sommige, zoals de Demeter of Bioland keurmerken, stellen nog hogere eisen aan de duurzame productie en verwerking van producten. Anderen zijn waarschijnlijk meer bedoeld voor marketingdoeleinden dan om consumenten te informeren.De Fairtrade standaarden zijn vooral gericht op het verbeteren van de werk- en leefomstandigheden van boeren in ontwikkelingslanden. Een blauw en groen Fairtrade zegel op een koffieverpakking geeft aan dat bepaalde sociale, economische en milieunormen worden nageleefd tijdens de verwerking en verkoop. Deze normen zijn onder andere:

• een vaste minimumprijs die duurzame productie mogelijk maakt,
• een premie bovenop de aankoopprijs, die wordt gebruikt om gemeenschapsprojecten voor producenten te financieren,
• zoals scholen, ziekenhuizen of infrastructuur,een uitgebreid verbod op dwangarbeid en kinderarbeid,
• een verbod op discriminatie,
• een prijspremie voor biologisch geteelde producten,
• verbod en beperkingen op het gebruik van pesticiden, chemicaliën en genetisch gemodificeerde planten.

De Rainforest Alliance

Een groene kikker is het symbool van de internationale milieuorganisatie Rainforest Alliance, die zich vooral inzet voor het behoud van biodiversiteit en ecologisch landgebruik, maar ook voor de sociale verantwoordelijkheid van bedrijven en consumenten. Dit omvat ook het behoud en de ondersteuning van het levensonderhoud van koffieboeren. Alleen koffieplantages die de natuurlijke hulpbronnen beschermen en, bijvoorbeeld, geen land kappen om hun teeltgebied uit te breiden, worden echter gecertificeerd.

Conclusie: de juiste beslissing

Even samengevat: de termbiologische koffie is niet beschermd en duidt ook niet op een specifieke standaard. Elke koffieliefhebber zal zijn biologische koffie of espresso daarom zorgvuldig moeten kiezen op basis van zijn persoonlijke eisen en voorkeuren. Mogelijke selectiecriteria kunnen zijn:

• minstens één door de staat gecontroleerd biologisch keurmerk, eventueel aangevuld door een extra keurmerk van een belangenvereniging met nog strengere eisen,
• Fairtrade keurmerk om eerlijke samenwerking met de producenten te garanderen,
• mogelijk certificering van de producent door de Rainforest Alliance,
• sociaal en milieubewust gedrag van de koffiebranderij en de verkoper
• en last but not least, de uitstekende smaak en verscheidenheid aan aroma's die we verwachten van echte biologische koffie

Hoogwaardige biologische koffie - goed om te weten

We hebben je laten zien dat de productiestappen voor biologische koffie lang en complex zijn. Bovendien betekent biologisch niet automatisch Fairtrade, d.w.z. producten met een biologisch label garanderen geen eerlijke arbeidsomstandigheden. Daarom kan zelfs biologische koffie worden geproduceerd onder twijfelachtige omstandigheden. Je kunt daarom bij het kopen ook kijken naar het Fairtrade keurmerk! Als je er, voordat je koopt, echt absoluut zeker van wil zijn dat de hele keten van een koffiebranderij gebaseerd is op duurzame en hoogwaardige biologische koffie en direct contact met en eerlijke betaling van de koffieboeren, dan kun je het beste Direct Trade koffie kopen. Houd er rekening mee dat dit type koffie bewust niet gecertificeerd is omdat individuele koffieboeren, boerenfamilies en coöperaties van verschillende, heel kleine teeltgebieden samenwerken en gezamenlijk kleine partijen hoogwaardige biologische koffiebonen aanbieden. Certificeringen en tussencontracten zouden financieel onmogelijk zijn en daarom kopen sommige branderijen, zoals Hoppenworth & Ploch, Caffè due Mani, Elbgold, de Roestbar in Münster en andere leveranciers van direct trade koffie, hun groene koffie rechtstreeks van de boeren en betalen hen zonder tussenkomst van derden.

Het is uiteraard niet altijd zo dat koffie met een biologisch of Fairtrade keurmerk beter is. We hebben al vermeld dat deze keurmerken erg duur zijn en dat niet elke koffieboer ze kan betalen waardoor de door hen geleverde koffie weliswaar aan dezelfde voorwaarden voldoet, maar toch geen keurmerk heeft. Het belangrijkste is om een goede balans te vinden en niet alleen op keurmerken te vertrouwen. Je kunt meer over dit spannende onderwerp lezen in ons magazine!

Fun fact

Een Engels bedrijf heeft een techniek ontwikkeld die biobrandstof uit koffiedik produceert. In 2015 heeft Bio-Bean een fabriek opgezet waarin ongeveer 10 procent van de in het Verenigd Koninkrijk geproduceerde koffiedik kan worden verwerkt tot brandstof en pellets. Het bedrijf is momenteel bezig met het opzetten van inzamelsystemen om het ruwe materiaal te betrekken, voornamelijk van grote bedrijven en koffieketens. De innovatie laat zien dat koffie zelfs na gebruik nog een belangrijke bijdrage kan leveren aan het ontzien van onze natuurlijke hulpbronnen.

Geniet op een verantwoorde manier: koop biologische koffie online bij roastmarket

Biologische koffie is goed voor de koffieliefhebbers en voor het milieu. Koffiedrinkers hoeven echter niet tevreden te zijn met zomaar een certificaat op de verpakking. Echt duurzaam geproduceerde en verwerkte koffie wordt gekenmerkt door meer dan alleen een keurmerk. De smaakpapillen en de geest worden er in gelijke mate door geprikkeld. Wij van roastmarket bieden je uiteraard een speciale selectie van deze biologische koffiesoorten. Je vindt biologische koffie van merken als Speicherstadt en Supremo al vanaf 6 euro. Dit laat zien dat goede en duurzame koffie niet per se extreem duur hoeft te zijn. Als je in het algemeen geïnteresseerd bent in duurzame koffie, kijk dan eens naar ons assortiment Fairtrade koffie. Biologische koffiebonen kopen hoeft niet meer in het vrije weekend op de biologische markt, maar kan nu handig en met een klik. Bij ons kun je 24 uur per dag online biologische koffie kopen en profiteren van een grote verscheidenheid aan merken en snelle levertijden.