Koffiebranders

De trend van lokale koffiebranderijen – Kwaliteitskoffie uit eigen stad

Koffiebranderijen worden steeds populairder. In de afgelopen jaren zijn er in Duitsland jaarlijks tussen de 20 en 30 nieuwe koffiebranderijen opgericht. Deze ambitieuze bedrijven veranderen een industrie die lange tijd werd gedomineerd door grote bedrijven, door zich niet op massaproductie te richten, maar op uitzonderlijke kwaliteit en zorgvuldig geselecteerde specialiteiten. Deze ontwikkeling begon 15 tot 20 jaar geleden en is inmiddels ook regionaal duidelijk merkbaar.

Of het nu in Berlijn, Hamburg of München is: Regionaal gebrande koffie is overal verkrijgbaar

Weg van massaproducten uit de supermarkt en op weg naar zorgvuldige langzame branding, ambachtelijk vakmanschap en uitstekende kwaliteit: Koffie is tegenwoordig bijna net zo’n verfijnd product als wijn. Koffie bereiden en ervan genieten wordt steeds vaker als een kunst gezien. Koffieliefhebbers ontwikkelen zich tot ware kenners en barista-experts. Ze grijpen terug op ouderwetse porseleinen filters en voeren discussies over maalgraad, aroma's, brandingen en de ideale temperatuur voor het zetten van koffie. Dit is allang geen simpele uitwisseling van feiten meer, maar eerder een levensfilosofie. De herwaardering van de eenvoudige filterkoffie is al enkele jaren zichtbaar. In hippe cafés van Berlijn tot München wordt deze ambachtelijke zetmethode ook wel “pour over” genoemd. Ook koud gezette koffie is een trendy variant die zijn oorsprong vond in New York en hier bekend staat als “Cold Brew”. Dit is natuurlijk niet zomaar afgekoelde koffie, maar een drank die via een proces van urenlang druppelsgewijs extraheren tot stand komt. Dit proces duurt minimaal twaalf uur!
Kortom: koffie drinken is niet zomaar een handeling, maar steeds vaker een bewuste keuze voor kwaliteit en vakmanschap.

Waarom groeit de behoefte om lokaal gebrande koffie te ondersteunen?

Dat lokale koffiebranderijen steeds populairder worden, komt mede door de algemene trend naar lokale producten. Dit is niet alleen bij koffie te zien, maar ook bij andere voedingsmiddelen. Steeds meer consumenten kiezen ervoor om hun groenten en fruit direct bij een lokale boer te kopen. Dit veranderende consumentengedrag strekt zich nu ook uit tot koffie, zelfs al komen de koffiebonen uit verre landen. Door de branding lokaal te doen, ontstaat toch het gevoel van een regionaal product. Daarnaast spelen duurzaamheid en eerlijke handel een grote rol: veel kleine branderijen kopen hun bonen rechtstreeks bij kleine koffieboeren in bijvoorbeeld Centraal-Amerika, waardoor eerlijke lonen en goede arbeidsomstandigheden worden gewaarborgd. Consumenten betalen graag een hogere prijs voor een kwaliteitsproduct dat bovendien een goed doel dient.

Terugblik

In de jaren 1950 waren lokale koffiebranderijen heel normaal en in vrijwel iedere buurt te vinden. Het was toen gebruikelijk om vers gebrande koffie in bonen te kopen, omdat de meeste huishoudens een Koffiemolen hadden. Dit veranderde met de opkomst van supermarkten en de overheersing van een paar grote branderijen. Pas in de 21e eeuw ontstond een hernieuwde interesse in ambachtelijk gebrande koffie, waardoor kleine branderijen weer een opmars maakten.

Privébranderijen in Duitsland

Momenteel zijn er in Duitsland ongeveer 800 tot 1.000 particuliere koffiebranderijen, en dat aantal groeit nog steeds. Veel van deze branderijen zijn verbonden aan een café, waar je de vers gebrande bonen direct kunt proeven en kopen. Sommige branderijen bieden zelfs workshops aan over koffiekennis, zetmethoden en proeverijen. En ze bevinden zich niet alleen in grote steden als Berlijn, Hamburg en München, maar ook in kleinere steden zoals Hannover en Braunschweig. Mocht je geen branderij in de buurt hebben, dan kun je altijd online vers gebrande koffie bestellen. Het is een geluk dat koffie, dat jarenlang slechts een supermarktproduct was, zijn kwaliteit en ambachtelijke vakmanschap heeft herwonnen. De langzame branding is immers de laatste en belangrijkste stap in het verfijnen van de koffieboon.

Het grote verschil tussen industriële branderijen en ambachtelijke koffiebranders

Supermarktkoffie wordt vaak in slechts twee tot drie minuten op 600 tot 800 graden Celsius gebrand in een heteluchtbrander, zodat de bonen snel bruin worden. Een ervaren ambachtelijke brander neemt daarentegen ruim de tijd en gebruikt lagere temperaturen, zodat de bonen geleidelijk hun optimale smaak ontwikkelen. Het aroma komt zo perfect tot zijn recht en de bitters en zuren worden op natuurlijke wijze afgebouwd. Bij snelle industriële branding verbranden de bonen vaak aan de buitenkant, terwijl de zuren binnenin niet goed worden afgebroken. In kleine branderijen is er keuze uit verschillende brandingen: van licht gebrande bonen, tot medium donkere brandingen voor filterkoffie en langer gebrande bonen die ideaal zijn voor espresso. Deze brandmethoden zijn niet alleen een ambacht, maar een ware kunstvorm waarin elke brander zijn eigen handtekening achterlaat.